Czy wszystkie wózki podlegają UDT?

Aby dobrze zrozumieć jakie wózki podlegają przepisom o dozorze technicznym, zacznijmy od zdefiniowania rodzajów wózków widłowych ze względu na stosowany rodzaj napędu podnoszenia.

Wózki jezdniowe bez układu podnoszenia

Pierwszym z nich są wózki jezdniowe bez układu podnoszenia - unoszące, naładowne, ciągnikowe i pchające. Warto tutaj wskazać na różnicę pomiędzy podnoszeniem a unoszeniem – polega ona na wysokości, na jakiej znajduje się ładunek. Wysokość unoszenia, to inaczej tzw. wysokość transportowa, która jest niezbędna dla przemieszczania ładunku. Przyjmuje się ją na poziomie 25-30 cm. Wózki naładowne (platformowe), pchające i ciągnikowe służą do transportu poziomego i są wykorzystywane jako napęd dla pociągów logistycznych lub przemieszczania ładunków z własnym napędem jezdnym. W tej kategorii znajdują się również służące do transportu poziomego paleciaki elektryczne prowadzone lub wyposażone w podest dla operatora.

Wózki widłowe z ręcznym układem podnoszenia

Drugą kategorią są wózki z ręcznym układem podnoszenia, gdzie przemieszczanie się i podnoszenie ładunków odbywa się za pomocą siły ludzkich mięśni i mechanizmu hydraulicznego.

Wózki widłowe posiadające mechaniczny układ unoszenia

Ostatnią kategorią wózków jezdniowych ze względu na rodzaj mechanizmu podnoszenia są wózki widłowe posiadające mechaniczny układ unoszenia.

I tutaj dochodzimy do sedna. Zasadniczym kryterium stosowanym przez Urząd Dozoru Technicznego decydującym czy dany wózek podlega przepisom UDT jest rodzaj mechanizmu podnoszenia. Dozorowi technicznemu podlegają wszystkie wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia. Poprzez mechaniczny układ podnoszenia rozumiemy wszelkiego rodzaju napędy, które nie wymagają bezpośredniego udziału siły ludzkich mięśni podczas podnoszenia ładunku.

A zatem wszystkie wózki, nawet te z napędem spalinowym (również zasilanym gazem), elektrycznym czy hydraulicznym, ale nie posiadające mechanicznego układu podnoszenia (ręczny układ podnoszenia lub bez układu podnoszenia, wózki unoszące, pchające, ciągnikowe) nie podlegają przepisom UDT. Ich użytkowanie i obsługa wymaga zazwyczaj pozwolenia wewnątrzzakładowego lub prawa jazdy.

Co ciekawe wózki widłowe z ręcznym układem jezdnym, ale posiadające mechaniczny układ podnoszenia zgodnie z tą definicją podlegają pod UDT i wymagają uprawnień UDT do obsługi tego typu urządzeń.

Z kolei wózki widłowe z ręcznym mechanizmem unoszenia są zwolnione z obowiązku rejestracji i dokonywania badań technicznych UDT. Dotyczy to także ręcznych wózków podnośnikowych wyposażonych w maszt - dysponują one udźwigami do ok. 1 tony i mogą podnosić ładunki nawet do wysokości 2,5 m.

Tego typu wózki widłowe, ze względu na brak konieczności rejestracji w UDT i związanych z tym kosztów, są często wykorzystywane w małych i średnich przedsiębiorstwach, w przypadku przemieszczania niewielkich ilości ładunków na nieduże wysokości.

Brak wymogu rejestracji pozwala zaoszczędzić znaczne środki - koszty związane koniecznością rejestracji urządzenia transportu bliskiego w UDT, koszty obowiązkowych przeglądów z udziałem urzędników i inspektorów, koszty szkoleń operatorów. Wózki z ręcznym mechanizmem unoszenia nie podlegają również obowiązkowi prowadzenia rozbudowanej dokumentacji, a operatorami i konserwatorami wózków nieobjętych dozorem UDT mogą być osoby jedynie po odbyciu instruktażu stanowiskowego.